konferencje naukowe - archiwum
Psychoterapia młodzieży – nowe wyzwania
28-29 maja 2022 / Kraków
Informacje szczegółowe
- data: 28-29 maja 2022
- miejsce: Centrum Dydaktyczno-Kongresowe,
ul. św. Łazarza 16, Kraków
Organizator
- konferencja organizowana przez Krakowską Fundację Rozwoju Psychoterapii im. Profesor Marii Orwid we współpracy z Krakowską Fundacją Psychoterapii i Rozwoju Dom Terapii
Kontakt w sprawie konferencji
- Małgorzata Wolska: e-mail: malgo.wolska@gmail.com, tel.505608204
Nadchodzące konferencje
Ta konferencja już za nami.
Zapraszamy na kolejne organizowane przez nas wydarzenia - informacje o nadchodzących konferencjach można znaleźć na naszej stronie internetowej.
Program
Szczegółowy opis programu konferencji z rozpisaniem na poszczególne dni i godziny
Abstrakty
Streszczenia wykładów i warsztatów, które odbyły się w ramach naszej konferencji
Galeria
Zdjęcia z konferencji - w galerii można zobaczyć fotografie z wykładów i warsztatów
O konferencji
Komitet Naukowo-Organizacyjny Konferencji:
Przewodniczący:
- Mgr Ryszard Izdebski
Członkowie:
- Mgr Ewa Domagalska-Kurdziel
- Dr hab. n. med. Renata Modrzejewska
- Dr n. hum. Dorota Solecka
- Mgr Daria Syrecka
- Dr n. med. Krzysztof Szwajca
- Mgr Roma Ulasińska
- Mgr Małgorzata Wolska
- Mgr Sylwia Wyczółkowska
Program
28.05.2022 – sobota
10:00-10:30 – otwarcie konferencji
prowadzenie: mgr Ryszard Izdebski i dr n. med. Krzysztof Szwajca
10:30-12:30 – I sesja plenarna
prowadzenie: mgr Konrad Markiewicz
- Wykład wprowadzający – dr n. med. Cezary Żechowski – Socjogeneza zawodu psychoterapeuty – rozważania na marginesie książki Marty Bucholc „Samotność długodystansowca”
- Wykład: prof. dr hab. Jacek Bomba – Niełatwo być psychoterapeutą młodzieży.
12:30-13:30 – przerwa na lunch
13:30-15:30 – II sesja plenarna
prowadzenie: mgr Małgorzata Wolska
- Wykład: dr hab. n. med. Maciej Pilecki – Psychoterapia psychodynamiczna. Wskazania i ograniczenia w leczeniu dzieci i młodzieży.
- Wykład: dr n. med. Krzysztof Szwajca – Trauma, wojna, dzieci uchodźcy – co my, profesjonaliści możemy/musimy zrobić?
15:30-16:00 – przerwa kawowa
16:00-18:00 – warszaty
- mgr Katarzyna Ślęzak i mgr Michał Czerski: Dzieci i młodzież w terapii rodzin – regionalna specyfika oporu, dystansu na przykładzie terapii prowadzonych na Podhalu.
- mgr Konrad Markiewicz i mgr Roma Ulasińska: Etap cyklu życia i doświadczenia terapeuty a trudności w pracy z rodzinami stojącymi wobec współczesnych problematycznych zjawisk
- mgr Marta Cichoń-Izdebska, mgr Małgorzata Ławniczek, mgr Piotr Kasprzak: Praca z pacjentem młodzieżowym w kryzysie samobójczym
- mgr Jan Zając: Kontakt z rodzicami w terapii indywidualnej nastolatka- możliwości, ograniczenia, potencjalne ryzyka
- mgr Jagna Kazienko, Jakub Rzyman: Doświadczenie wojny – między interwencją a terapią
19:00 – bankiet
29.05.2022 – niedziela
10:00-12:00 – III sesja plenarna
prowadzenie: mgr Katarzyna Ślęzak
- Wykład: mgr Ryszard Izdebski – Wykorzystanie superwizji w szkoleniu zespołów terapeutycznych w celu integracji różnych podejść w leczeniu środowiskowym młodzieży.
- Wykład: mgr Małgorzata Wolska – „Którędy do wyjścia?” – zakłócenia procesu indywiduacji/separacji adolescentów uwikłanych w sprawy rodzinne.
12:00-12:30 – przerwa kawowa
12:30-14:15 – dyskusja panelowa „Internet z punktu widzenia terapeutów młodzieży – przekleństwo? szansa? wyzwanie?”
- Udział wezmą: mgr Konrad Markiewicz, mgr Piotr Kasprzak, mgr Kinga Swół, mgr Wanda Szaszkiewicz, lek. med. Dorota Wilanowska-Parda.
- Prowadzenie dyskusji: mgr Ryszard Izdebski
14:15-14:30 – podsumowanie konferencji i zakończenie
Prelegenci
Psychiatra, psychoterapeuta certyfikowany przez Polskie Towarzystwo Psychiatryczne, superwizor psychoterapii Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego
Profesor doktor habilitowany nauk medycznych
Emerytowany profesor zwyczajny Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego. Były kierownik Kliniki Psychiatrii Dzieci i Młodzieży CMUJ, były kierownik Katedry Psychiatrii CMUJ i Katedry Psychoterapii CMUJ
Opublikował wyniki badań zaburzeń tożsamości psychoseksualnej, psychopatologii adolescencji, psychoterapii adolescentów. Autor prac popularyzujących wiedzę o rozwoju człowieka i jego zaburzeniach, seksualności człowieka i psychoterapii.
Psycholog w trakcie całościowego szkolenia przygotowującego do uzyskania Certyfikatu Psychoterapeuty Sekcji Naukowej Psychoterapii Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego, absolwentka Uniwersytetu Jagiellońskiego z przygotowaniem pedagogicznym. Ukończyła kurs Psychoterapii dzieci i młodzieży w ujęciu poznawczo-behawioralnym. Pracuje w Zespole Leczenia Środowiskowego w Klinice Psychiatrii Dorosłych, Dzieci i Młodzieży Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie. Doświadczenie zawodowe zdobywała w placówkach klinicznych i terapeutycznych m.in. w Szpitalu Uniwersyteckim im. Mikołaja Kopernika w Krakowie – na Oddziale Psychiatrii Dzieci i Młodzieży, na Oddziale Zaburzeń Emocji i Nastroju, w Krakowskim Instytucie Psychoterapii oraz w placówkach opiekuńczo-wychowawczych. Pracowała w Poradni dla osób z całościowymi zaburzeniami rozwoju. Pracuje z dziećmi i młodzieżą oraz ich rodzinami, jak również z osobami dorosłymi.
Członek Zarządu Krakowskiej Fundacji Psychoterapii i Rozwoju „Dom Terapii”; psycholog, posiada Certyfikat Terapeuty i Specjalisty Terapii Środowiskowej PTP, ukończył całościowe szkolenie do certyfikatu psychoterapeuty SNP i TR PTP. W latach 2009-2017 pełnił funkcję dyrektora Krakowskiego Instytutu Psychoterapii „Ptaszyckiego” w Krakowie. Od 2007 roku superwizował pracę około 25 zespołów profesjonalistów świadczących pomoc terapeutyczną, socjoterapeutyczną, wychowawczą i interwencyjną na rzecz dzieci, młodzieży i ich rodzin (min: w Krakowie, Tarnowie, Kielcach i Wrocławiu). Dydaktyk, trener szkolący profesjonalistów w obszarze psychologii rozwojowej, pracy psychoterapeutycznej, kompetencji interpersonalnych, procesów grupowych. Współpracował z organizacjami pozarządowymi i uczelniami (min: IDRIE, Uniwersytetem Pedagogicznym w Krakowie, Uniwersytetem Jagiellońskim, Uniwersytetem Rzeszowskim). Autor wystąpień konferencyjnych. Pracuje jako psychoterapeuta w Ośrodku Środowiskowej Opieki Psychologicznej i Psychoterapeutycznej dla Dzieci i Młodzieży w Białym Dunajcu. Aktualnie realizuje również zadanie w ramach projektu PWD Kościelisko – jako psychoterapeuta, psycholog.
Pedagog. Specjalista psycholog kliniczny. Psychoterapeuta, terapeuta rodzin i superwizor psychoterapii Sekcji Naukowej Psychoterapii i Terapii Rodzin Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego. Dyrektor Zarządu Krakowskiej Fundacji Rozwoju Psychoterapii im. Profesor Marii Orwid. Przewodniczący Rady Krakowskiej Fundacji Psychoterapii i Rozwoju „DOM TERAPII”. Były kierownik pierwszego w Polsce Zespołu Hospitalizacji Domowej dla Dzieci i Młodzieży Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie. Posiada wieloletnie doświadczenie w prowadzeniu psychoterapii indywidualnej i grupowej dzieci, młodzieży i dorosłych, terapii rodzin wieloproblemowych i rodzin z przemocą. Zajmuje się superwizją indywidualną i grupową, prowadzeniem grup Balinta, warsztatów oraz szkoleń podyplomowych w zakresie psychoterapii. Odbył staże i szkolenia w licznych placówkach w Polsce i za granicą. Jest autorem wielu publikacji i wystąpień na konferencjach naukowych w kraju i za granicą. Jest członkiem wielu krajowych i międzynarodowych towarzystw naukowych. Jest laureatem pierwszej edycji Nagrody im. Aliny Margolis-Edelman, jako osoba szczególnie zasłużona w działalności na rzecz pomocy dzieciom krzywdzonym, a także laureatem nagrody PTP im. Stefana Ledera za prace badawcze i projekty z dziedziny psychoterapii.
Psycholog, certyfikowany psychoterapeuta Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego, trener umiejętności psychologicznych, członek zarządu Krakowskiej Fundacji Psychoterapii i Rozwoju Dom Terapii. Pracuje w Zespole Leczenia Domowego Kliniki Psychiatrii Dzieci i Młodzieży Szpitala Uniwersyteckiego UJ.
Psycholog, psychoterapeutka, absolwentka psychologii Uniwersytetu Jagiellońskiego. Ukończyła całościowe szkolenie podyplomowe organizowane przez Katedrę Psychiatrii CMUJ przygotowujące do ubiegania się o certyfikat psychoterapeuty (obecnie w trakcie certyfikacji). Jest certyfikowaną terapeutką środowiskową. Ukończyła kurs I stopnia Terapii Skoncentrowanej na Rozwiązaniach.
Doświadczenie zawodowe zdobywała pracując w Krakowskim Instytucie Psychoterapii, Ośrodku Poradnictwa i Terapii Rodzin Fundacji „Dom Terapii, Ośrodku Interwencji Kryzysowej w Bochni, oddziale dziennym PZP Pro-Psyche, oraz prowadząc własną praktykę w gabinecie. Obecnie kierowniczka Studenckiego Ośrodka Wsparcia i Adaptacji SOWA.
Specjalista psycholog kliniczny, specjalista psychoterapii dzieci i młodzieży, certyfikowany psychoterapeuta i superwizor-aplikant Sekcji Naukowej Psychoterapii i Terapii Rodzin Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego, certyfikowany specjalista i terapeuta środowiskowy Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego. W ramach specjalizacji z psychologii klinicznej ukończyła moduł Psychologia kliniczna dzieci i młodzieży. Od 2006 roku pracuje w Oddziale Klinicznym Psychiatrii Dorosłych, Dzieci i Młodzieży SU w Zespole Hospitalizacji Domowej, gdzie prowadzi psychoterapię indywidualną dzieci i młodzieży oraz psychoterapię rodzinną. Jako wykładowca współpracuje z Collegium Medicum UJ oraz Instytutem Psychologii Stosowanej UJ. W ramach praktyki prywatnej przyjmuje również osoby dorosłe. Ma wieloletnie doświadczenie w pracy psychoterapeutycznej i dydaktycznej. Od roku 2002 jest członkiem Stowarzyszenia Krakowskie Koło Psychoanalizy Nowej Szkoły Lacanowskiej, gdzie szkoli się w ramach comiesięcznych seminariów i superwizji.
Pedagog, psychoterapeuta, ukończył również studia podyplomowe z zakresu Poradnictwa i Pomocy Psychologicznej w Instytucie Psychologii UJ. Ukończył całościowy Kurs Psychoterapii w podejściu systemowo-psychodynamicznym. W trakcie swojego dotychczasowego rozwoju zawodowego uzyskał certyfikat psychoterapeuty Sekcji Naukowej Psychoterapii i Sekcji Terapii Rodzin Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego. Posiada także certyfikat terapeuty i specjalisty terapii środowiskowej PTP oraz certyfikat Trenera Umiejętności Psychospołecznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego. Pracował m.in. w Krakowskim Instytucie Psychoterapii, w Zespole Hospitalizacji Domowej Kliniki Psychiatrii Dorosłych, Dzieci i Młodzieży w Szpitalu Uniwersyteckim w Krakowie na oddziale Leczenia Osobowości i Nerwic Szpitala im. Babińskiego, kierował zespołem Ośrodka Poradnictwa i Terapii Rodzin KIP w Tarnowie. Obecnie pracuje w Fundacji Rozwoju Terapii Rodzin „Na Szlaku” i gabinecie prywatnym, pełni funkcję członka zarządu Krakowskiej Fundacji Psychoterapii i Rozwoju „Dom Terapii”. Zajmuje się prowadzeniem psychoterapii indywidualnej, terapii rodzinnej i terapii par, prowadzi szkolenia z zakresu terapii rodzin.
Dr hab. n. med., specjalista psychiatra, specjalista psychiatrii dzieci i młodzieży, specjalista psychoterapii dzieci i młodzieży, lider grup Balinta STB, psychoterapeuta i superwizor PTP, kierownik Kliniki Psychiatrii Dzieci i Młodzieży UJ CM, kierownik Oddziału Klinicznego Psychiatrii Dorosłych, Dzieci i Młodzieży Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie, konsultant wojewódzki w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży. Wychowanek i wieloletni pracownik krakowskiej Katedry Psychiatrii. Autor kilkudziesięciu publikacji, rozdziałów w książkach, podręcznikach i monografiach z zakresu psychiatrii wieku rozwojowego, psychoterapii, terapii rodzin, zaburzeń odżywiania się.
Psychoterapeuta systemowo – psychodynamiczny w trakcie certyfikacji PTP. Ukończył całościowe szkolenie psychoterapeutyczne przygotowujące do uzyskania certyfikatu psychoterapeuty SN psychoterapii i terapii rodzin PTP. Pedagog resocjalizacyjny i interwent kryzysowy, studia kierunkowe ukończył na Uniwersytecie Jagiellońskim. Doświadczenie zawodowe zdobywał jako pracownik Ośrodków Interwencji Kryzysowej w Krakowie, Suchej Beskidzkiej i Wieliczce. Obecnie pracuje w Krakowskim Instytucie Psychoterapii prowadząc psychoterapię dorosłych, młodzieży i rodzin oraz w Poradni Psychologicznej dla Dzieci i Młodzieży w Skawinie przy Wojewódzkim Szpitalu Klinicznym im. J. Babińskiego. Kompetencje psychoterapeutyczne rozwija poprzez regularne poddawanie pracy superwizji oraz uczestnicząc w kursach zawodowych m.in. pogłębiając umiejętność pracy z parami i pacjentami w wieku rozwojowym. Pracuje z dorosłymi, rodzinami oraz młodzieżą i dziećmi, swoje zainteresowania zawodowe kierując głównie w stronę problematyki wieku rozwojowego. Aktywnie uczestniczył w wdrażaniu reformy psychiatrii wieku rozwojowego organizując Środowiskowy Ośrodek Pomocy Psychologiczno – Psychoterapeutycznej dla Dzieci i Młodzieży w Skawinie.
Dr n. med., specjalista psychiatra, psychoterapeuta, superwizor psychoterapii SN PiTR PTP. Pracownik naukowy Kliniki Psychiatrii i Psychoterapii Dzieci i Młodzieży Katedry Psychiatrii UJ CM, kieruje Zespołem Leczenia Domowego OKPDDiM Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie. Prezes Zarządu Fundacji „Dom Terapii”. Jest autorem i współautorem ponad 70 publikacji naukowych i kilkuset wystąpień zjazdowych. Superwizuje liczne ośrodki psychoterapeutyczne, prowadzi szkolenia. Laureat nagrody im. Aliny Margolis-Edelman (2019).
Psycholog, certyfikowany psychoterapeuta i superwizor-aplikant SNP i SNTR Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego, specjalista w dziedzinie psychoterapii dzieci i młodzieży, specjalista terapii środowiskowej i terapeuta środowiskowy SPŚiR PTP. Pracuje w Krakowskiej Fundacji Psychoterapii i Rozwoju „Dom Terapii”, gdzie pełni również funkcję członka Zarządu. Dydaktyk, współautorka wystąpień konferencyjnych i publikacji naukowych. W pracy naukowej interesuje się głównie procesem budowania przymierza terapeutycznego w terapii rodzin oraz teorią przywiązania i następstwami traumy.
Specjalistka psycholog kliniczny, psychoterapeutka i superwizorka Sekcji Naukowej Psychoterapii Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego.
Przez wiele lat pracowała z dziećmi, młodzieżą i rodzinami w Oddziale Klinicznym Kliniki Psychiatrii Dzieci i Młodzieży Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie – w Oddziale Młodzieżowym i Ambulatorium Terapii Rodzin. Aktualnie związana z Ośrodkiem Zdrowia Psychicznego Pro Psyche w Krakowie. Pracuje w gabinecie prywatnym i superwizuje kilka zespołów prowadzących psychoterapię. Prowadzi wykłady i warsztaty na akredytowanych kursach psychoterapii, na kursach doskonalących oraz całościowych, przygotowujących do certyfikatu psychoterapeuty. Jest członkiem Zarządu Fundacji Rozwoju Psychoterapii im. Prof. Marii Orwid, autorką i współautorką rozdziałów książkowych i artykułów na temat zaburzeń odżywiania, adopcji i problematyki więzi. Realizuje także projekty terapeutyczne i szkoleniowe dla rodzin adopcyjnych oraz pracowników pieczy zastępczej, m.in. kolejną edycję kursu terapeutycznego dla dzieci adoptowanych oraz ich rodzin w oparciu o założenia MFT (Multi Family Therapy).
Specjalista psycholog kliniczny. Psychoterapeuta i superwizor Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego; psychoterapeuta European Association for Psychotherapy.
W latach 1982-2019 pracowała w Ambulatorium Terapii Rodzin Oddziału Klinicznego Kliniki Psychiatrii Dorosłych, Dzieci i Młodzieży Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie. Aktualnie prowadzi działalność psychoterapeutyczną i superwizyjną w gabinecie prywatnym.
Redaktor kwartalnika „Psychoterapia” wydawanego przez Sekcję Naukową Psychoterapii PTP. Wicedyrektor Zarządu Krakowskiej Fundacji Rozwoju Psychoterapii im. Profesor Marii Orwid.
Autorka oraz współautorka publikacji i wystąpień na konferencjach naukowych z dziedziny psychoterapii dzieci i młodzieży, terapii rodzin i małżeństw oraz leczenia zaburzeń odżywiania się. Ma wieloletnie doświadczenie w pracy psychoterapeutycznej (terapia rodzin i małżeństw, psychoterapia indywidualna młodzieży i osób dorosłych) i dydaktycznej (szkolenia dla kandydatów do certyfikatu psychoterapeuty, szkolenia doskonalące).
Psycholog, psychoterapeuta. Absolwent Psychologii Stosowanej UJ, ukończył Studium Pedagogiczne dla Absolwentów Szkół Wyższych na Politechnice Krakowskiej oraz całościowe szkolenie systemowo–psychodynamiczne, przygotowujące do uzyskania certyfikatu psychoterapeuty SNP i SNTR PTP. Członek Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego. Ukończył zaawansowane szkolenie II stopnia MBT z zakresu mentalizacji. W pracy zawodowej zajmuje się głównie terapią par, nastolatków oraz młodych dorosłych.
Dr n. med. Psychiatra dzieci i młodzieży, psychoterapeuta psychoanalityczny, superwizor, terapeuta szkoleniowy Polskiego Towarzystwa Psychoterapii Psychoanalitycznej, Instytutu Psychoanalizy i Psychoterapii, członek Międzynarodowego Towarzystwa Psychoanalizy Rodzin i Par oraz Międzynarodowego Towarzystwa Neuropsychoanalitycznego.
W latach 1994-2010 pracował w Klinice Psychiatrii Dzieci i Młodzieży Instytutu Psychiatrii i Neurologii, aktualnie kieruje Katedrą Psychologii Klinicznej Instytutu Psychologii UKSW, założyciel Ośrodka Psychoterapii i Badań nad Więzią, wykładał na UW, UJ, SWPS.
W 2021 r. został uhonorowany przez Zarząd Główny Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego nagrodą im. Stefana Ledera za wkład w utworzenie i prowadzenie Oddziału Dziennego Rehabilitacji Psychiatrycznej dla Dzieci i Młodzieży w Szpitalu Wolskim w Warszawie.
Zainteresowania naukowe – teoria przywiązania, neuropsychoanaliza, psychiatria antropologiczna, zaburzenia osobowości, zaburzenia odżywiania się.
Abstrakt
Wykłady
W książce pt. „Samotność długodystansowca” Marta Bucholc omawia główne idee Norberta Eliasa (1897-1990). Elias był socjologiem, który opisywał procesy społeczne toczące się na przestrzeni wielu stuleci. Przyjmując perspektywę „długodystansowca” obserwował zjawiska niewidoczne w perspektywie krótkich okresów czasu. Jak pisze Bucholc, interesowały go „procesualny charakter społeczeństwa, współzależność jednostek w układach społecznych, historyczność natury ludzkiej, związek między kulturową a biologiczną stroną życia, relacja między typem władzy a poziomem złożoności społeczeństwa czy funkcjonowanie społecznych standardów poprawności”. Jednym z obszarów zainteresowań Eliasa była socjogeneza zawodów. Badał on biografie pod kątem zmian w sposobie wykonywania zawodów i tworzenia się nowych form zaangażowania profesjonalnego. W swoim referacie chciałbym zastanowić się w jaki sposób przyjęcie „długodystansowej” perspektywy Norberta Eliasa pomaga zastanowić nad zmianami w zawodzie psychoterapeuty w XX wieku i dziś.
Pół wieku pracy w psychiatrii młodzieżowej pozwala na zebranie doświadczenia, dzięki któremu można odrzucić sąd, iż młodzież jest teraz trudniejsza niż dawniej. Można też mniemać, że trudności napotykane w psychoterapii dorastających są trudnościami psychoterapeutów. Nie wydaje się, żeby można było empirycznie zweryfikować to przypuszczenie. Oparte jest raczej na wnioskach z terapii adolescentów oraz z superwizji terapii prowadzonych przez koleżanki i kolegów. Psychoterapeuci leczący młodzież, niezależnie od własnych cech osobowych napotykają na trudności o zbliżonej naturze.
Wydaje się, że typowe są: – zaniedbywanie diagnozy do psychoterapii, – jej niestaranne formułowanie, – niezaangażowanie w budowanie kontaktu z pacjentem dojrzewającym, – trudności udzielania wsparcia, – kontrola omnipotentnych potrzeb terapeuty, – – identyfikacja przeniesienia terapeuty i przeciwprzeniesienia.
Badania nad skutecznością psychoterapii wskazują na podobną efektywność każdej ze szkół psychoterapii w leczeniu zaburzeń psychicznych dzieci i młodzieży. Pytanie dotyczy zatem nie tego, która ze szkół psychoterapii jest skuteczniejsza, tylko tego, która z nich będzie najbardziej korzystna w wypadku konkretnej problematyki i konkretnego pacjenta.
Jakie są zatem wskazania do psychoterapii psychodynamicznej dzieci i młodzieży? W wypadku jakich zaburzeń się ona nie sprawdza? Kiedy jest mniej efektywna? Jak stosować psychoterapię psychodynamiczną w sytuacji ograniczeń intensywności czy czasu trwania spotkań. Zagadnienia te zostaną poruszone w trakcie wykładu.
To wystąpienie miało być o czymś zupełnie innym, prawie już nie pamiętam o czym. Kiedy piszę te słowa, od 2 tygodni tuż za naszymi granicami trwa barbarzyńska wojna, a w naszych miastach widzimy tysiące wymęczonych uchodźców – ukraińskie kobiety i dzieci. Nic nie jest już takie same. Utraciliśmy pewniki, drogowskazy, osadzenie w przewidywalnym świecie. Nie wiemy co robić, jak reagować, jak pomagać, jak żyć wobec ogromu cierpienia tuż obok. Jak nie dać się pochłonąć i jak nie zobojętnieć. Nie wiemy co będzie „za chwilę”. A przecież nasza konfuzja, zmieszanie, lęk są niczym wobec doświadczeń i przeżyć naszych gości. Oni byli TAM, w środku wojny, którą możemy sobie tylko wyobrażać. Ich traumatyczne doświadczenia będą wpływały na ich życie, nie tylko dosłownie i materialnie – wojenni uchodźcy utracili domy, przedmioty, swojskość codziennego życia, ale także dlatego, że trauma nieraz na wiele lat naznacza życie psychiczne. Jak temu zapobiec? Jak wesprzeć radzenie sobie z traumą i uchodźstwem u dziesiątek, a raczej setek tysięcy uciekinierów – dzieci i młodzieży? Jako profesjonaliści stajemy przed największym od lat zawodowym wyzwaniem. Tym bardziej, że altruistyczne wspólnoty pomagających szybko się wyczerpują, a z czasem narasta niechęć, napięcie w relacjach, konkurowanie o pracę i zasoby, napięcia w przepełnionych klasach… Doświadczone traumy, trudy życia w obcym kraju, niższa jakość opieki straumatyzowanych, zapracowanych matek – wszystko to oznacza, że wkrótce spotkamy się z potężnym kryzysem zdrowia psychicznego uchodźczych dzieci i młodzieży.
Zastanawiając się nad skutecznym szkoleniem w terapii dzieci i młodzieży już dawno temu uznałem, że metodą z wyboru powinna być zespołowa superwizja. Sam będąc uczestnikiem grupowej superwizji prowadzonej w zespole hospitalizacji domowej przez panią profesor Marię Orwid, później profesora Jacka Bombę odkryłem jej zalety dla formowania się języka psychoterapeutycznego zespołu, ujednolicania podejścia różnie wyszkolonych psychoterapeutów, włączania nowych członków zespołu, uczenia stażystów etc.
Wiele lat temu (20 z okładem) podjąłem superwizję kolejnych zespołów terapeutycznych w Rabce, Katowicach, Chorzowie, Kielcach, Białymstoku, Krakowie, Tarnowie, Rzeszowie, Wrocławiu, Kościelisku, Białym Dunajcu, Pałecznicy, Miechowie, Suchej Beskidzkiej, ostatnio w Warszawie i Olkuszu. W niektórych ośrodkach były to lub są kilkunastoletnie procesy.
Wykład będzie poświęcony istotnym podobieństwom i różnicom w pracy superwizyjnej z zespołami pracującymi w różnych systemach: służby zdrowia, pomocy społecznej, miejskich projektów, oświaty. Przede wszystkim dotyczyć będzie przydatności pracy superwizyjnej w szkoleniu, doskonaleniu i prowadzeniu zespołów w codziennej pracy z pacjentami jak również w pojawiających się kryzysach interpersonalnych.
Adolescentom pełniącym w swojej rodzinie rolę mediatora w konflikcie rodziców, opiekuna matki, ojca lub rodzeństwa, organizatora życia rodzinnego czy osoby odpowiedzialnej za byt rodziny nie jest łatwo oddalić się emocjonalnie od rodziny. Ich dojrzałość i odpowiedzialność dotycząca spraw rodziny współistnieje z niedosytem czy wręcz pustką w zakresie otrzymywania troski i wsparcia ze strony rodziców oraz z niedoborem kontaktów z rówieśnikami. Borykają się z konfliktem pomiędzy potrzebą oddzielenia się emocjonalnego od rodziny a poczuciem obowiązku troszczenia się o nią oraz lękiem, że ich wyjście z rodziny spowoduje nieodwracalną katastrofę.
Praca nad konstruktywnym rozwiązaniem uwikłania w sprawy rodzinne zajmuje ważne miejsce podczas terapii wielu nastolatków i młodych dorosłych. Prezentowane przykłady zakłóceń procesu indywiduacji/separacji w związku z tym uwikłaniem stanowią ilustrację trudności w osiągnięciu równowagi w zakresie dawania i brania oraz uzyskaniu wewnętrznej zgody na oddalenie się od rodziny. Terapeuta czasowo pełni rolę przewodnika pomagającego adolescentowi znaleźć bezpieczną drogę do wyjścia.
Warsztaty
Pewnego razu, przy okazji konferencji naukowej w Kościelisku dziennikarz radiowy zapytał nas: „Prowadzicie Państwo terapię w domach? I Górale Was wpuszczają? Jak tego dokonaliście?”. Dwa razy w miesiącu pokonujemy różnego rodzaju opory i dystanse. Przejeżdżamy z Krakowa na Podhale 120 km w jedną stronę. Przełamujemy wstyd matek związany z czujnym wzrokiem sąsiadów oraz opór ojców przed rozmawianiem o emocjonalnych sprawach z obcymi. Studzimy ciekawość dzieci, które pytają, czy odwiedzamy z psychoterapią także ich kolegów i przyjaciół. W czasie pandemii w maskach i przyłbicach uciszaliśmy własne lęki przed wyjazdem do regionu oporującego przed szczepieniami. Proponujemy bezpieczne rozmowy o poważnych sprawach, aktywnie rozwijamy przymierze terapeutyczne, chronimy tajemnice.
Zapraszamy do refleksji nad „odległościami” w psychoterapii.
Psychoterapeuta, jak każdy człowiek, podlega naturalnym etapom cyklu życia. Im jest starszy, tym więcej zebrał osobistych doświadczeń życiowych i przeżył więcej sytuacji podobnych do tych, które przynoszą jego pacjenci w swoich opowieściach. Zapewne rozbudował swoją „teorię”, poznawczą i emocjonalną „mapę” pojęciową o rodzinie. Taka teoria wpływa na to jak odbiera opisywane problemy, jak widzi i intepretuje rodziny, z którymi się spotyka. Natomiast, jeśli teoria jest bardzo rozbudowana lub terapeuta nie umie jej zawiesić może ona zasłaniać opis osób zgłaszających się po pomoc. Może zatem łatwiej dotrzeć do rodzinnych opowieści i zrozumieć problem, kiedy terapeuta jest młodszy, ma mniej uprzedzeń ze względu na ubogie doświadczenia życiowe i bez żadnych nastawień jest otwarty na „mapę” rodzinną? Taki młodszy, mniej doświadczony terapeuta jest też bliższy wiekowo identyfikowanego pacjenta, który często jest nastolatkiem, zmaga się z trudnościami i potrzebuje kogoś, kto go zrozumie. Takiemu terapeucie łatwiej się przecież identyfikować z problemami, które jeszcze kilka lub kilkanaście lat temu sam przeżywał.
Podczas naszego warsztatu chcemy wspólnie poddać analizie wpływ doświadczeń życiowych terapeuty i moment cyklu życia, w którym się obecnie znajduje na jego sposób pracy z rodzinami. Chcielibyśmy wraz z uczestnikami warsztatu poddać refleksji trudny proces zawieszania swojej teorii o rodzinie przez terapeutę na przebieg prowadzonej przez siebie terapii rodzinnej.
W swojej pracy terapeuta dziecięco-młodzieżowy z zachowaniami autodestrukcyjnymi swoich pacjentów styka się bardzo często. Pomimo bogatej literatury na ten temat, dostępnych informacji w sieci, klinicyści w swojej praktyce nieustannie mierzą się z niepewnością, wątpliwościami i poczuciem niewiedzy. Diagnoza zamierzonych samouszkodzeń, tendencji samobójczych, myśli samobójczych oraz czynników ryzyka jest niezwykle istotna w kontakcie z dziećmi i młodzieżą, jednakże znajomość procedur i osiągnięć nauki często nie stanowi wystarczającej ochrony dla niebezpieczeństwa utraty życia. Każdy zgłaszający się do nas pacjent, pomimo tego, że mieści się w różnych statystykach i grupach, jest podmiotem z indywidualną historią i doświadczeniami nieredukowalnymi do żadnych ogólnych opisów. Wrażliwość na tą wyjątkowość każdego pacjenta z osobna może być często kluczowa w uchwyceniu i traktowaniu problemu, a w dalszej kolejności w proponowanym postępowaniu terapeutycznym.
W warsztacie, na który serdecznie Państwa zapraszamy, chcielibyśmy przedstawić nie tylko ogólne zasady, które są pomocne w diagnozie dzieci i młodzieży pod kątem ryzyka zachowań samobójczych, ale również spróbować przyjrzeć się indywidualnym procesom i przyczynom samobójstw. Model pracy, w którym pracuje nasz Zespół, obejmuje kontekst indywidulny, rodzinny i społeczny. Spróbujemy przeanalizować z Państwem przypadek kliniczny, w którym zachowanie samobójcze ma podłoże zarówno indywidualne, jak i szerszy kontekst rodzinny, obejmujący procesy mające swoje korzenie w doświadczeniach poprzednich pokoleń.
Warsztat ma na celu przybliżenie zagadnień praktycznych związanych z kontaktem z rodzicami lub opiekunami nastolatka w procesie terapii indywidualnej. W ramach spotkania zostaną omówione wątki związane z przekazywaniem informacji rodzicom, formy kontaktu podczas trwania terapii (np. wspólne spotkania rodziców z dzieckiem podczas sesji) oraz inne istotne założenia mieszczące się w ramach „settingu” terapeutycznego. Zagadnienia będą poparte przykładami klinicznymi. Omówione zostaną także możliwe różnice wynikające z modalności, w jakiej prowadzona jest terapia. W planie jest także dyskusja na temat doświadczeń własnych, obejmujących kliniczne decyzje oraz ich konsekwencje.
Wojna w Ukrainie doświadczana jest na wiele różnych sposobów. Percepcja tego czasu, chociaż w każdym wypadku poważna i obciążająca, różni się w zależności od licznych czynników. Spotykamy dorosłych i dzieci bezpośrednio dotkniętych okrucieństwem wojny, wolontariuszy, którzy niosą im pomoc na granicy, nauczycieli prowadzących klasy adaptacyjne, młodzież organizującą szkolne zbiórki, dzieci, które bawią się wraz z nowymi ukraińskimi sąsiadami chłonąc przekazywaną narrację na temat obecnego czasu. Każde z tych osób, w pewnym stopniu staje się częścią traumatycznego zdarzenia. Są jednak w innym stopniu nim obciążone – inne są też psychologiczne konsekwencje i potrzebny odnośnie ewentualnej profesjonalnej pomocy. Zgodnie z teoretycznymi opracowaniami doświadczeń katastrof, ich skutki zależne będą od zakresu ekspozycji, posiadanych zasobów, odpowiedzi społecznej i innych czynników, którym postaramy przyjrzeć się podczas warsztatu. W trakcie spotkania, opierając się na paradygmacie interwencji kryzysowej, prześledzimy możliwą trajektorię rozwoju doświadczenia kryzysowego. Będzie ona determinować rodzaj naszej profesjonalnej pomocy – od działań interwencyjnych na różnych poziomach po kierunkową psychoterapię. Podczas spotkania, korzystając z doświadczeń uczestników, przyjrzymy się zróżnicowanym potrzebom osób szukających pomocy i adekwatnemu jej doborowi.
Galeria zdjęć z konferencji
